چرم‌سازی یا دباغی فرآیندی است که پوست خام فاسدشدنی حیوانات را به ماده‌ای با ارزش و قابل استفاده برای انسان مانند کفش، کیف، کمربند و لباس تبدیل می‌کند. فرآیند تولید چرم شامل مراحل آماده‌سازی، دباغی و پوسته‌سازی است. با وجود اهمیت تولید محصولات چرمی، تصفیه فاضلاب دباغی، برای حفظ محیط زیست و بهبود وضعیت آب‌های سطحی و چاه‌ها بسیار مهم و حائز اهمیت است.
فاضلاب صنعت دباغی با توجه به پروسه تولید چرم و استفاده از آهک، مواد قلیایی و اسیدی و زدودن اضافات از روی پوست، دارای مواد معلق و چربی زیاد و PH اسیدی و قلیایی است. از این رو، باید از روشهای مدرن برای تصفیه فاضلاب دباغی استفاده نمود.
فرآیند تولید چرم از دباغی پوست
پوست‌های گرفته شده از کشتارگاه را برای حفاظت از میکروب‌ها در محلول‌های نمکی خسیانده و قبل از خشک شدن و سفت شدن به دباغی انتقال میدهند.
در ابتدا پوست را در آب به مدت ۵ تا ۱۰ قرار میدهند تا نمک نگهدارنده و سفتی پوست از بین برود. مرحله بعدی برس زنی است که بافت چربی را از پوست حذف می‌کنند. به منظور شستن ناخالصی‌ها، از جریان مداوم آب استفاده میشود. مرحله بعد آهک زنی است که در آن پوست‌ها را با اهک و یک عامل کاهنده قلیایی مانند سولفید سدیم تصفیه می‌کنند. این کار باعث سست شدن موی روی پوست میشود.
ویژگی‌های فاضلاب دباغی
مرحله مهم در آماده‌سازی پوست، خیساندن آن در ماده قلیایی نمک آمونیوم و ترکیبی از آنزیم‌های آماده است. تمام مراحل برای دباغی گیاهی و دباغی کروم مشترک است.
فاضلاب‌های دباغی، قلیایی بوده و بوی نامطبوعی دارند. تصفیه اولیه شامل مراحل زیر است.
- استفاده از آشغال گیر برای حذف مو
- ته نشینی با کمک مواد شیمیایی به منظور حذف آهک.
بهترین روش برای تصفیه فاضلاب دباغی این است که از فرآیند بی‌هوازی تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای استفاده شود. مواد مورد استفاده در فرآیند دباغی شامل دباغی با مواد معدنی، دباغی با مواد صنعتی، دباغی با مواد گیاهی است.
در ادامه برای آشنایی بهتر با روشهای مختلف صنایع میتوانید مقاله تصفیه فاضلاب لبنی را نیز مطلاعه کنید.
روش شناور‌سازی با هوا
شناور‌سازی با هوا از روشهای تصفیه فاضلاب دباغی و چرم سازی، برای تصفیه فاضلاب روغنی تولیدی توسط دباغی به کار می‌رود. برای این روش از دمنده برای دمیدن هوا به داخل فاضلاب از طریق دستگاه هوادهی استفاده میشود. در این روش، جداسازی روغن از آب به طور مؤثر حاصل شده و امولسیون روغن آب به طور کامل از بین می‌رود.
روش تصفیه بی‌هوازی فاضلاب دباغی
از روشهای بسیار مفید و دارای کارایی بالا در پکیج تصفیه فاضلاب دباغی و چرم سازی‌ها، روش تصفیه بی‌هوازی است. این، شامل مزایای تشکیل لجن کم، مصرف کم انرژی، نیاز به فضای کمتر، مقاومت زیاد در برابر بارگذاری، شوک و فناوری پایدار میشود.
اهمیت تصفیه فاضلاب دباغی و چرم سازی
پساب دباغی‌ها شامل فلزات سنگین، رنگ‌های آلی، روغن‌ها و چربی‌ها است. در صورت تصفیه نادرست پساب دباغی و چرم‌سازی، تمامی موجودات زنده و انسان‌ها به بیماری‌های مختلفی دچار می‌شوند.
دباغی با مواد گیاهی
از قسمت‌های مختلف گیاه یعنی پوست، تنه، برگ، شاخه، میوه و ریشه گیاهانی مانند صنوبر، کاج، بلوط، فندق، کائوچو و سماق، مواد دباغی تهیه میشود. برای تهیه عصاره یا جوهر دباغی، این مواد را با روشهای ویژه در آب خیسانده که در طی این مراحل مواد جامد و مواد محلول برای دباغی به دست می‌آید.
دباغی با مواد صنعتی
این نوع از دباغی با استفاده از مواد سنتزی که جایگزین مواد دباغی طبیعی شده‌اند، انجام میشود.
دباغی با مواد معدنی
برای تهیه مواد دباغی با کروم از سنگ معدن کرومیت استفاده میشود که در عملیات دباغی باعث تولید سولفات کروم میگردد. دوام پوست دباغی شده با نمک کروم، سه برابر دوام پوست دباغی شده با مواد گیاهی است.
چرم دباغی شده را بعد از آبگیری برش داده و سپس با توجه به جنس و کیفیت چرم دسته بندی می‌کنند. با استفاده از روغن‌های گیاهی، حیوانی و یا معدنی سطوح مختلف چرم را با لایه‌ای نازک از روغن آغشته و به منظور زیبا کردن و افزایش دوام چرم، به روشهای مختلف با استفاده از براق کننده‌های مختلف، درخشان می‌کنند.
در پایان از مواد رنگی برای رنگ آمیزی چرم‌ها استفاده میشود.
قیمت پکیج تصفیه فاضلاب دباغی
از عوامل موثر بر قیمت پکیج تصفیه فاضلاب دباغی و چرم سازی‌ها غلظت آلاینده‌ها، کیفیت پساب ورودی و کیفیت پساب خروجی، شرایط آب و هوایی و جغرافیایی و نیز اندازه محل مورد نظر برای نصب پکیج است.
جمع بندی
دباغی فرآیندی که در آن پروتئین پوست خام حیوانات را به ماده‌ای پایدار تبدیل کرده که گندیده نمی‌شود و برای تولید مواد با ارزش فسادناپذیر از آن استفاده می‌کنند. تفاوت اصلی بین پوست خام و پوست دباغی شده این است که، پوست خام خشک شده و تبدیل به یک ماده انعطاف ناپذیر و سخت میشود. البته در صورت خیس شدن، دوباره گندیده خواهد شد. این در حالی است که مواد دباغی، خشک شده و به شکل انعطاف پذیری تبدیل می‌شوند که پس از خیس شدن به هیچ وجه بوی گند نمیدهند.
سوالات متداول در مورد تصفیه فاضلاب دباغی
- تصفیه فاضلاب دباغی چیست؟
فرآیند فیزیکی و شیمیایی است که پوست خام حیوانات را به پوستی مقاوم برای تولید چرم تبدیل می‌کند.
- علت سمی بودن فاضلاب دباغی و چرم‌سازی چیست؟
فشار اسمزی در دباغی باعث از بین رفتن باکتری‌ها و کمتر شدن رطوبت در بین پساب‌های دباغی میشود. همچنین، باعث تولید مقادیر زیاد مواد مضر آلومینیوم و پتاسیم شده که خطرات جدی برای محیط زیست دارد. تصفیه فاضلاب دباغی و چرم سازی باعث کاهش خطر این مواد میشود.
- چند نوع دباغی برای تبدیل پوست فاسد شدنی به مواد فاسد نشدنی وجود دارد؟
دو نوع دباغی وجود دارد، شامل:
فرآیند دباغی گیاهی، که در نهایت باعث تولید چرم ضخیم و محکم میشود.
فرآیند دباغی کروم که باعث تولید چرم سبک و باریک میگردد.
بدون دیدگاه