فاضلاب صنعتی چیست
فاضلاب صنعتی آبی است که محصول نهایی خارج شده از سیستم بعد از ساخت یک محصول است.
در واقع فاضلاب صنعتی آب آلوده ناشی از تولید محصول، مصارف صنعتی و ورود مواد سمی است که کیفیت لازم برای استفاده و شرب را ندارد.
آلودگی فاضلاب صنعتی با توجه به تولیدات و نوع عملکرد صنعت، کیفیت و نوع مواد مورد استفاده در آن انواع گوناگونی دارد.
از خطرناک ترین و مضر ترین آلاینده های آب می توان به فلزات سنگین از جمله جیوه، مس، نقره، کروم، کادمیوم، نیکل و…. اشاره کرد
که اثرات جهش زایی و سرطان زایی را به دنبال دارند.
انواع آلاینده های فاضلاب صنعتی
آب خروجی از محیط های صنعتی و نیمه صنعتی در گروه فاضلاب های شیمیایی قرار می گیرند.
فاضلاب های صنعتی بر اساس مواد آلاینده موجود در آنها به دو گروه فاضلاب های آلی و فاضلاب های غیر آلی تقسیم می شوند.
آلاینده های اضافه شده به فاضلاب بسته به نوع عملکرد کارخانه ها و صنایع متفاوت است.
آلاینده های آلی
1- از جمله این آلاینده ها می توان به قندها، پروتئین ها، انواع روغن، اسید های آلی، چربی ها، هیدرو کربن ها و…. اشاره کرد.
2- گاهی در برابر تصفیه آب مقاومند
3- باعث کاهش حلالیت اکسیژن در آب می شوند.
آلاینده های غیر آلی
1- از جمله این آلاینده ها می توان به آمونیاک، نمک های معدنی، اسید های معدنی، کلر و…. اشاره کرد.
2- این آلاینده ها مقاومت کمتری در برابر تصفیه نسبت به آلاینده های آلی از خود نشان می دهند.
تصفیه فاضلاب صنعتی
برای از بین بردن آلاینده ها و حذف مواد مضر موجود در فاضلاب ها عمل تصفیه بر روی آن ها انجام می‌شود.
تصفیه فاضلاب ها به 3 روش فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی انجام می شود.
تصفیه فاضلاب ها در امکان استفاده دوباره از آب و کاهش هزینه پردازش پسماند موثر است.
همان طور که گفته شد به نوع مواد آلاینده موجود در آن بستگی دارد چه بسا یک روش برای تصفیه یک نوع فاضلاب بازدهی خوبی نداشته باشد
ولی برای نوع دیگری از آن بسیار کارآمد باشد.
تصفیه شیمیایی فاضلاب
در این روش مواد خطرناک و سمی موجود در فاضلاب به مواد کم خطرتر تبدیل می شود.
برای انجام تصفیه شیمیایی فرایند های مختلفی از جمله اکسیداسیون، خنثی سازی، احیا، فولوکوولاسیون و…. استفاده می شود.
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
در تصفیه بیولوژیکی از میکروارکانیسم ها برای تصفیه و استفاده مجدد استفاده می شود.
تصفیه فیزیکی فاضلاب
در این روش از فرایند هایی مانند جداسازی بر اساس جرم حجمی، تصفیه حرارتی و تغییر فاز سیستم و… استفاده می شود.
نمونه برداری فاضلاب صنعتی
به طور کلی نمونه گیری عبارت است از برداشتن قسمتی از فاضلاب که نشان دهنده و نماینده کل فاضلاب مورد نظر است.
یکی از مهم ترین و ضروری ترین کار هایی که قبل از فرایند تصفیه فاضلاب باید صورت گیرد اطلاع از کیفیت فاضلاب است.
برای مشخص کردن کیفیت فاضلاب باید نمونه برداری انجام شود و با انجام آزمایش بر روی نمونه بتوان پارامتر های کیفی آن را مشخص کرد.
در انجام آزمایشات باید دقت به اندازه ای باشد که بتوان اطلاعات را به راحتی و به صورت صحیح استخراج کرد.
نمونه برداری باید به گونه ای انجام شود که بتوان با حجم کمی از فاضلاب به حجم آلاینده ها، مواد شیمیایی و مواد مضر موجود در فاضلاب پی برد
و بهترین و کارامد ترین روش را برای تصفیه فاضلاب و از بین بردن آلاینده ها به کار برد.
روش های نمونه برداری فاضلاب صنعتی
روش های نمونه برداری به دو دسته نمونه برداری دستی و نمونه برداری اتوماتیک تقسیم می شود.
که در ادامه به بررسی این روش ها می پردازیم.
روش نمونه برداری دستی
در این روش برای انجام عمل نمونه برداری حضور نیروی انسانی از واجبات است
زیرا این روش نمونه برداری همان طور که از نامش پیدا است به صورت دستی انجام می گیرد.
برای افزایش دقت در انجام آزمایش باید تمام مواد جامد و ذرات معلق در نمونه گیری وجود داشته باشند
در نتیجه باید از افرادی که توانایی و تخصص کافی برای این کار را دارند استفاده شود.
در این روش باید توجه داشت که برای جلوگیری از ایجاد حباب در ظرف نمونه برداری، دقت در انجام نمونه برداری امری مهم است.
همچنین برای جلوگیری از تخریب و آسیب لایه های رسوبی ایجاد شده باید فاصله مناسب با کف فاضلاب ها رعایت شود.
روش نمونه برداری اتوماتیک
این روش سختی های روش سنتی را ندارد زیرا با استفاده از ابزارهای موجود می توان به راحتی نمونه برداری را انجام داد.
در این روش از دستگاه های پرتابل و ثابت استفاده می شود که کار را آسان تر می کنند.
این ابزار ها باید در برابر دما و رطوبت مقاومت زیادی داشته باشند
بنابراین بدنه آن ها باید به گونه ای طراحی شوند که قدرت و توانایی لازم را داشته باشند.
اهمیت نمونه برداری در فاضلاب های صنعتی
نمونه برداری در تصفیه و پاک سازی فاضلاب ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا این عمل اطلاعات جامعی را در اختیار قرار می دهد.
از جمله این اطلاعات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- انتخاب روش مناسب برای تصفیه با توجه به نوع آلاینده موجود در پساب ها
2- ساخت و طراحی تصفیه خانه و تجهیزات مورد نیاز در آن
3- تلاش برای تغییر روند فعالیت واحد های صنعتی و نیمه صنعتی
4- مقایسه اطلاعات برداشت شده در زمان نمونه برداری با بعد از فرایند تصفیه و محاسبه میزان راندمان و بازدهی روش تصفیه
سخن پایانی
تنوع فاضلاب ها و آلاینده های موجود در آن ها باعث می شود تا هر یک از نمونه های برداشت شده در شرایط مناسبی نگهداری شود
و برای تصفیه هر نوع از آن ها روش های مختلفی به کار برده شود.
با توجه به نوع فاضلاب هر یک از نمونه های برداشت شده مدت زمان مشخصی را برای انجام آزمایش نیاز دارند.
در این محتوا تلاش شد تا اطلاعات لازم در زمینه فاضلاب ها و روش نمونه گیری آن ها در اختیار شما قرار داده شود.