فاضلاب چیست؟

فاضلاب مخلوط رقیقی از انواع آب های زائد حاصل از فعالیت انسان نظیر: فعالیت امور شخصی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی است. فاضلاب تازه، مایع کدر خاکستری رنگ که بوی زننده ای ندارد. این فاضلاب خروجی حاوی مواد مختلفی است است که با توجه به نوع منشا تولیدی متفاوت است که فاضلاب حاصل از صنایع رنگسازی و نساجی که تولید می کند، فاضلاب رنگی خواهد شد. فاضلاب تولید شده با گذشت زمان توسط  میکروارگانیسم، اکسیژن محلول پایان می یابد و بعد از گذشت مدت زمانی، رنگ آن به تیره تغییر خواهد کرد و بوی زننده و تند تعفن که ناشی از تولید هیدروژن سولفید است و رنگ سیاه و تیره آن بخاطر تشکیل ترکیب سولفید آهن می باشد.

تعریف تصفیه فاضلاب:

زودودن و حذف مواد آلاینده از فاضلاب به کمک فرایندهای خاص و متفاوت

به 3 دسته تقسیم می شوند:

1) تصفیه فاضلاب از طریق فرایندهای فیزیکی شامل: آشغالگیر، ته نشینی و شناورسازی

2) تصفیه فاضلاب با فرایندهای شیمیایی: خنثی سازی، تنظیم PH

3) تصفیه فاضلاب با فرایندهای بیولوژیکی

مراحل فرآیند تصفیه در پکیج های فاضلاب:

1) تصفیه اولیه:

استفاده از آن قبل از تصفیه بیولوژیکی می باشد، در این مرحله از تصفیه، زدودن انواع مواد معلق و شناور است و یا موادی که به راحتی ته نشین می شوند انجام می گیرد.

این قسمت شامل آشغالگیر، دانه گیر، چربی گیر است که می توان شن، ماسه، روغن، مواد پلاستیکی کوچک، چربی و …. را از فاضلاب حذف کرد که ممکن است مواد به صورت مکانیکی و یا دستی از فرایند تصفیه خارج شوند. 

لجن ته نشین شده به عنوان لجن اولیه می باشد که برای تخلیه پمپاژ می شوند.  در این روش از تصفیه حدود 65 الی 75 درصد مواد جامد معلق حذف می شوند، اما همچنان فاضلاب مناسبی برای استفاده مجدد نیست، بنابراین به تصفیه بیشتری مورد نیاز است.

پساب( فاضلاب ) تصفیه شده در این مرحله از مخزن اولیه به سیستم های تصفیه ثانویه منتقل می شود.

2) تصفیه ثانویه:

بعد از مرحله اولیه، تصفیه ثانویه است که در آن هوادهی و تصفیه زیستی (بیولوژیکی) انجام می شود، پمپاژ می شود. این فرایند، فرایند لجن فعال است. با افزودن هوا به مخازن هوادهی و ترکیب آن با پساب (فاضلاب)، رشد میکروارگانیسم ها افزایش می یابد و تجزیه مواد آلی به وجود می آید.

این فاضلاب به یک مخزن ته نشینی به نام زلال ساز ثانویه انتقال داده می شود که در آن جامدات سنگین ته نشین شده و به عنوان لجن ثانویه شناخته می شود. قسمتی از آن دوباره به مخزن هوادهی ارسال شده و باقی مانده آن برای پردازش بیشتر هضم لجن  انتقال داده می شود.

تصفیه ثانویه در تصفیه خانه های فاضلاب تا 80 الی 90 درصد از BOD را حذف می کند.

3) تصفیه نهایی:

در سیستم های پکیج تصفیه فاضلاب، تصفیه نهایی بسیار ضروری است. این قسمت از تصفیه به عنوان تصفیه پیشرفته نیز شناخته می شود که به صورت فیزیکی و شیمیایی یا با استفاده از فرایندهای بیولوژیکی (زیستی) انجام شود که برای حذف الاینده هایی که با تصفیه ثانویه و یا اولیه از بین نرفته اند مورد استفاده قرار می گیرد.

مرحله تصفیه نهایی به مرحله گندزدایی معروف است زیرا پروسه ضدعفونی کننده صورت می گیردکه با استفاده از کلر، ازون و یا با استفاده از اشعه ماورای بنفش انجام می شود.

ضرورت در تصفیه فاضلاب چیست؟

1) حفاظت کمی و کیفی منابع آب و جلوگیری از آلودگی آبهای سطی

2) جلوگیری از آلودگی محیط زیست

3) رعایت قوانین زیست محیطی

4) استفاده مجدد از پساب (فاضلاب) تصفیه شده در مصارف کشاورزی و صنعت

5) تحقق  جهت تصفیه فاضلاب های روستایی و شهری

6) محدودیت منابع آبی و بحران خشکسالی

فرایندهای مورد استفاده در ساخت پکیج تصفیه فاضلاب:

پکیج تصفیه فاضلاب با روش لجن فعال:

پرکاربردترین روش ساخت تصفیه فاضلاب با روش لجن فعال با هوادهی گسترده است که به دلیل راندمان بالا در تصفیه و تولید لجن کمتر، این سیستم مورد مصرف قرار می گیرد.

ویژگی های موثر در استفاده از سیستم لجن فعال:

♦ کیفیت بالا در خروجی فاضلاب طبق استانداردهای محیط زیست

♦ تابلو برق تمام اتوماتیک PLC و اپراتوری آسان

♦ میزان مقاومت بالا در برابر شوک های آلی و هیدرولیکی

پکیج تصفیه فاضلاب (پساب) با فرآیند MBBR:

فرایند MBBR همان فرایند لجن هوادهی است که با استفاده از روش پکینگ مدیا معلق در حوض هوادهی برای افزایش جمعیت میکروارگانیسم ها در حوض و افزایش درصدراندمان تصفیه فاضلاب می باشد.

با رشد میکروارگانیسم ها بر روی پکینگ مدیا و اقزایش آنها نسبت به سطح(فود) به دلیل عدم خروج آنها از حوض در فاضلاب، عمل تصفیه به خوبی صورت می گیرد.

پکیج تصفیه فاضلاب (پساب) با فرایند IFAS:

این روش مشابه روش قبل (MBBR)  که پایه لجن فعال با هوادهی است اما از پکینگ مدیا ثابت در حوض هوادهی برای افزایش رشد میکروارگانیسم ها استفاده می شود.

پکیج تصفیه فاضلاب (پساب) با فرایند A2O:

همان فرآیند لجن فعال هوادهی گسترده که برای حذف نیترات، فسفات از پساب (فاضلاب) خروجی در واحد بی هوازی و آنوکسیک به ابتدای فرآیند لجن فعال درون پکیج تصفیه فاضلاب افزوده می شود.

پکیج تصفیه فاضلاب(پساب) با فرایند SBR:

همان فرایند لجن فعال می باشد که تمام فرایند تصفیه در ی مخزن انجام می شود که در دبی های پایین از آن استفاده می شود. به دلیل مشکلات بهره برداری در دبی های بالا کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

پکیج تصفیه فاضلاب (پساب) با فرایند MBR:

جدیدترین و پیشرفته ترین روش در طراحی پکیج تصفیه است که خروجی فاضلاب با کیفیت تر از سایر روش ها است، اما به دلیل هزینه اجرایی و نگهداری بالا و ممبران آن بسته به نوع بهره برداری هر چندسال تعویض باید تعویض شود که به اپراتور ماهر نیاز دارد، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد.

انواع پکیج تصفیه فاضلاب بر حسب جنس و متریال سازه:

سازه پکیج تصفیه فاضلاب (پساب) با توجه به ظرفیت، محل اجرا و شرایط محیطی در انواع مختلف تولید می شود که به صورت مدفون، نیمه مدفون و یا بر روی سطح قابل اجرا می باشند.

1) پکیج فلزی تصفیه فاضلاب:

پکیج های فلزی از فولاد ساخته می شوند که ورق های دیواره و کف از پروفیل است و به وسیله سند بلاست می شود و ایرلس(Airless) 3 لایه رنگ آمیزی می شود. 

2) پکیج پلی اتیلنی :

پکیج های تصفیه در مناطقی با درصد رطوبت بالا که امکان پوسیدگی فلزات وجود دارد و یا هنگامی که سیستم به صورت دفنی اجرا شودمورد استفاده قرار می گیرد.

سازه پکیج پلی اتیلنی گرید آن 100 می باشد و به صورت کورتیوب و اسپیرال تولید می شود.

3) پکیج فایبرگلاس:

در مناطقی که محل تصفیه خانه به دلیل شرایط محیطی بسیار بالا و حساس است، از این پکیج استفاده می شود که در برابر ترکیبات موجود در فاضلاب مقاوم باشد.

پکیج بتنی:

در مناطقی با حجم فاضلاب تولیدی بالا که می توان به صورت مدفون و سطحی اجرا نمود.

استفاده از تصفیه خانه بتنی نسبت به سایر گزینه ها صرفه اقتصادی بهتری دارد.

واحد و اجزای پکیج تصفیه فاضلاب:

آشغالگیر:

از ورود ذرات درشت به پکیج تصفیه فاضلاب که باعث خرابی پمپ ها و گرفتگی لوله های خروجی می شود جلوگیری می کند.

دانه گیر:

از ورود ذرات شن و ماسه که باعث گرفتگی دیفیوزهای هوادهی می شود که در دراز مدت باعث پر شدن واحدهای مختلف تصفیه می شود جلوگیری می کند.

متعادل ساز:

ورودی فاضلاب در طول شبانه روز به پکیج فاضلاب از نظر کمی و کیفی متغیر است، بنابراین به یک متعادل ساز برای جلوگیری از وارد آمدن شوک های آلی و هیدرولیکی قرار داده می شوند.

ایستگاه پمپاژ:

از آنجا که لوله های انتقال فاضلاب در زیر زمین قرار دارند بنابراین متعادل ساز در به صورت مدفون قابل اجراست. پکیج های تصفیه فاضلاب بر روی سطح واقع هستند، از یک ایستگاه پمپاژ جهت انتقال فاضلاب به داخل پکیج استفاده می شوند.

واحد بی هوازی:

این واحد برای حذف فسفات از جریان فاضلاب در پکیج تصفیه فاضلاب می باشد.

آنوکسیک: 

جهت حذف نیترات از جریان فاضلاب در پکیج فاضلابی از این واحد استفاده می شود.

هوادهی:

برای هوادهی فاضلاب و انجام فرایندهای بیولوژیکی و حذف آلاینده ها و آلودگی های موجود در فاضلاب توسط تغذیه میکروارگانیسم ها

ته نشینی:

فرایندهای انجام شده در قسمت هوادهی موجب توده های بیولوژیکی سنگین می شود که می توان به وسیله ته نشینی آنها را از جریان حذف کرد. این فرایند در مخزن ته نشینی پکیج انجام می شود.

کلر زنی:

برای میکروب زدایی فاضلاب( پساب ) تصفیه شده و جلوگیری از آلودگی منابع استفاده می شود.

فیلتراسیون:

بعد از پکیج تصفیه فاضلاب برای حذف و جداسازی مواد معلق از فیلتر شنی و از بین بردن رنگ و بو از فیلتر کربنی استفاده می شود.

مخزن نگهداری و هضم لجن:

برای هضم لجن و نگهداری و تخلیه دوره ای لجن داخل پکیج مورد مصرف قرار می گیرد.

تجهیزات الکترومکانیکال مورد نیاز پکیج تصفیه فاضلاب:

♦ پمپ لجن کش

♦ پمپ سانتریفیوژ

♦ بلوئر هوا

♦ دوزینگ پمپ

♦ دیفیوزر هوا

♦ تابلو برق

♦ لوله کشی

♦ شیرآلات

عوامل موثر در طراحی پکیج تصفیه فاضلاب:

1) محل استقرار پکیج تصفیه فاضلاب

2) میزان مساحت (متراژ زمینی) شرکت برای اجرای سیستم پکیج در اختیار قرار می گذارد.

3) میزان آلودگی و آلایندگی فاضلاب ورودی براساس شاخص های BOD, COD

4) دبی حجمی فاضلاب ( میزان فاضلاب ورودی به پکیج)

5) نوع و برند تجهیزات به کار گرفته شده در ساخت پکیج نظیر تجهیزات مکانیکال و الکترومکانیکال

6) جنس و متریال بدنه پکیج (فلزی، پلی اتیلنی، کامپوزیتی)

7) نوع فرآیند تصفیه فاضلاب مورد استفاده

دلایل نیاز برای استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب چیست؟

♦ پیشرفت فناوری و اصلاح سیستم های قدیمی مورد استفاده

♦ عملکرد نامطلوب سیستم های سپتیک و چاه های جذبی

♦ هزینه بالای سیستم لوله کشی و اتصال به شبکه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب

♦ حفظ منابع آبی

♦ بازیابی و استفاده مجدد

طراحی، تولیدکننده و فروش پکیج های تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی شرکت صدرآب

مزایای پکیج تصفیه فاضلاب(پساب):

♦ مهمترین مزیت استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب، جلوگیری از آلودگی آب های سطحی و محیط زیست می باشد.

♦ پکیج تصفیه فاضلاب با توجه به پرتابل بودن، می توان در هر نقطه احداث و نصب و راه اندازی شود که از ورود فاضلاب به صورت مستقیم به محیط زیست و آبها جلوگیری می کند.

♦ امکان ساخت در تمام ابعاد با توجه به فضای در دسترس

♦ دسترسی به تمامی لوازم یدکی پکیج و مقرون به صرفه بودن هزینه تعمیرات و نگهداری

♦ سرعت بالا در ساخت و نصب و راه اندازی، عدم مشکلات نصب و وجود امکانات مناسب کارگاهی

♦ سهولت در ارتقا ظرفیت پکیج و اعمال هرگونه تغییرات در زمان بهره برداری

♦ به دلیل کارکرد مداوم سیستم های هوادهی از تولید بوی نامطبوع و ناخوشایند جلوگیری می کند.

♦ سازگاری با اکثر مناطق کشور با اقلیم آب و هوای متفاوت