فرایند تصفیه فاضلاب شامل مراحل متعددی است که در آن میکروارگانیسم ها و به ویژه باکتری ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. معرفی انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب شامل باکتری ها، جلبک ها و دیگر موجودات زنده هستند که برخی از آنها مانند جلبک ها به گروه گیاهان و برخی دیگر به گروه جانوران تعلق دارند.
هرچند برخی از باکتری ها به عنوان عوامل بیماری‌زا برای انسان شناخته شده‌اند و خطرناک هستند، اما همین باکتری ها با رشد و فعالیت خود در فرایند تصفیه فاضلاب نقش مؤثری ایفا می‌کنند. در این نوشتار، نقش باکتری ها در تصفیه فاضلاب و همچنین عوامل مؤثر بر رشد و فعالیت آنها مورد بررسی و توضیح قرار گرفته است.
معرفی انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب
باکتری های تصفیه فاضلاب شامل جمعیت متنوعی از میکروارگانیسم ها هستند که نقش اصلی را در فرایند تصفیه فاضلاب ایفا می‌کنند. اگرچه سایر میکروارگانیسم ها مانند پروتوزوآها، قارچ ها و جلبک ها نیز در این فرایند دخالت دارند، اما باکتری ها حدود ۹۵ درصد از جمعیت میکروبی موجود در فاضلاب را تشکیل می دهند. رشد و فعالیت این باکتری ها در حذف مواد آلی و تصفیه بیولوژیکی فاضلاب نقش بسیار مهمی دارد.
انواع باکتری های تصفیه کننده فاضلاب کدام است؟
باکتری ها در انواع و اندازه های مختلفی وجود دارند که هرکدام در تصفیه فاضلاب نقش مهمی بر عهده دارند. باکتری های هوازی یکی از انواع مهم باکتری های تصفیه کننده فاضلاب هستند. این باکتری ها برای تجزیه و حذف آلاینده های موجود در فاضلاب به اکسیژن نیاز دارند.
در فرایند تصفیه فاضلاب توسط باکتری های هوازی، اکسیژن به صورت مکانیکی به محیط افزوده می شود. این اکسیژن به باکتری ها امکان می دهد تا آلاینده های آلی را تجزیه کنند و انرژی مورد نیاز خود را تامین نمایند. باکتری های هوازی پس از تجزیه آلاینده ها، انرژی حاصل را برای رشد و تکثیر خود مورد استفاده قرار می دهند.
در سیستم های تصفیه فاضلاب مبتنی بر باکتری های هوازی، معمولا از تجهیزات هوادهی مانند دیفیوزرها یا هوادهنده های عمقی استفاده می شود. این تجهیزات اکسیژن مورد نیاز باکتری ها را به صورت مکانیکی به محیط فاضلاب وارد می کنند. هرچه میزان اکسیژن در دسترس باکتری ها بیشتر باشد، آن ها می توانند آلاینده های آلی را سریع تر و کارآمدتر تجزیه و حذف کنند.
باکتری های هوازی به دلیل نیاز به اکسیژن در مقایسه با باکتری های بی هوازی، معمولا در بخش های هوادهی سیستم های تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. این باکتری ها نقش مهمی در افزایش کارآیی و سرعت تصفیه فاضلاب ایفا می کنند.
باکتری های بی هوازی از انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب
باکتری های بی هوازی نوع دیگری از باکتری های تصفیه کننده فاضلاب هستند که در فرایند تصفیه نقش مهمی ایفا می کنند. این باکتری ها برخلاف باکتری های هوازی، برای تامین اکسیژن مورد نیاز خود به منابع مواد آلی موجود در فاضلاب متکی هستند.
باکتری های بی هوازی تصفیه فاضلاب در محیط های فاقد اکسیژن رشد و فعالیت می کنند. آن ها برای تجزیه مواد آلی موجود در لجن فاضلاب از این منابع اکسیژن استفاده می کنند. در طی این فرایند تجزیه، باکتری های بی هوازی گازهایی مانند متان را تولید می کنند.
گاز متان تولید شده در این فرایند می تواند به عنوان یک منبع انرژی مفید مورد استفاده قرار گیرد. این گاز به عنوان سوخت در فرایندهای تصفیه فاضلاب نقش ارزشمندی ایفا می کند و می تواند به عنوان بیوگاز جایگزین سوخت های فسیلی شود.
بدین ترتیب می توان گفت که، باکتری های بی هوازی در شرایط فاقد اکسیژن لجن فاضلاب را تجزیه کرده و گاز متان را به عنوان محصول جانبی تولید می کنند. این گاز متان می تواند به عنوان یک سوخت تجدیدپذیر در فرایندهای بعدی تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین باکتری های بی هوازی نقش مهمی در بهبود پایداری و کارایی سیستم های تصفیه فاضلاب ایفا می کنند.
باکتری های اتوتروف یا اتوتروپیک
باکتری های اتوتروف یا اتوتروپیک نوعی باکتری هستند که به جای استفاده از ترکیبات آلی برای تامین انرژی و کربن مورد نیاز خود، از ترکیبات معدنی موجود در محیط زیست استفاده می کنند.
این دسته از باکتری ها در فرایند تصفیه فاضلاب حضور دارند و مواد معدنی موجود در این محیط را به عنوان منبع تغذیه خود مورد استفاده قرار می دهند. آن ها این مواد معدنی را تجزیه کرده و به اکسیدهای مربوطه تبدیل می کنند.
اگرچه این فرایند تبدیل ترکیبات معدنی به اکسید می تواند در برخی از موارد مفید باشد، اما در صنعت تصفیه فاضلاب، این اکسید های تولید شده مشکلات جدی ایجاد می کنند. این اکسیدها می توانند باعث خورندگی و فرسایش تجهیزات و تاسیسات مورد استفاده در فرایند تصفیه فاضلاب گردند.
به همین دلیل است که امروزه باکتری های اتوتروف یا اتوتروپیک دیگر کاربرد چندانی در صنعت تصفیه فاضلاب ندارند. این باکتری ها می توانند در فرایندهای تصفیه آب و پساب های صنعتی نیز مشکلاتی را به وجود آورند.
جمع بندی نهایی درباره انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب
به طور کلی، انواع باکتری های تصفیه کننده فاضلاب نقش بسیار مهمی در پاکسازی و تصفیه فاضلاب ایفا می‌کنند. عمده ترین انواع این باکتری‌ها عبارتند از باکتری‌های هوازی، بی هوازی و اتوتروف. باکتری های هوازی و بی هوازی با تغذیه از ترکیبات آلی موجود در فاضلاب، این مواد را تجزیه و تصفیه می‌کنند.
در مقابل، باکتری های اتوتروف از ترکیبات معدنی موجود در فاضلاب استفاده می‌کنند. هرچند باکتری های اتوتروف در کنار باکتری های دیگر در فرایند تصفیه مفید هستند، اما استفاده از آنها محدود است، زیرا در فرایند فعالیت خود، اکسیدهای خورنده تولید می‌کنند که باعث آسیب به تجهیزات و تاسیسات تصفیه فاضلاب می شوند.
سوالات متداول درخصوص انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب
1.چه انواع باکتری هایی در تصفیه فاضلاب استفاده می شوند؟
عمده ترین انواع باکتری های مورد استفاده در تصفیه فاضلاب، باکتری های هوازی، بی هوازی و اتوتروف هستند.
2.چه تفاوتی بین باکتری های هتروتروف و اتوتروف وجود دارد؟
باکتری های هتروتروف از ترکیبات آلی موجود در فاضلاب تغذیه می کنند، در حالی که باکتری های اتوتروف از ترکیبات معدنی موجود در فاضلاب استفاده می کنند.
3.چرا باکتری های اتوتروف در صنعت تصفیه فاضلاب محدودیت استفاده دارند؟
باکتری های اتوتروف با تولید اکسیدهای خورنده، باعث آسیب به تجهیزات و تاسیسات تصفیه فاضلاب می شوند.
بدون دیدگاه