مقدمه:
لجن فعال یکی از پرکاربردترین فرآیندها در تصفیه فاضلاب می شود که در مرحله ثانویه قرار می گیرد. در این فرآیند از سیستم ها هوادهی و رشد باکتری ها(میکروارگانیسم ها) برای تصفیه فاضلاب استفاده می شود. امروزه این روش بسیار پرکاربرد است زیرا علاوه کم بودن هزینه های اقتصادی، بازده بیشتری در تصفیه فاضلاب دارد. روش لجن فعال یکی از روش های هوادهی می باشد که نسبت به روش های دیگر (بی هوازی) مزایا و معایب خاص خود را دارد.
سیستم لجن فعال چیست؟
این سیستم شامل یک مخزن هوادهی و clarifier ثانویه است. فاضلاب پس از عبور از مراحل تصفیه اولیه وارد مخزن هوادهی می شود. سپس هوا توسط دیفیوزرها(حباب ریز و حباب درشت) در مخزن پخش می شود. در چنین شرایطی محیطی ایده آل برای رشد میکروارگانیسم ها فراهم می گردد. که به آن لجن فعال نیز می گویند. میکروارگانیسم ها مواد آلی و مغذی موجود در فاضلاب را مصرف و آن را به انرژی تبدیل می کنند. در نتیجه فاضلاب تصفیه و باعث کاهش BOD می شود.
سپس پس از هوادهی و از بین رفتن مواد آلی موجود در پساب، فاضلاب وارد تصفیه ثانویه می شود جاییی که میکروارگانیسم ها و مواد جامد معلق باقی مانده در پساب ته نشین شده و سپس پساب وارد حوضچه کلر زنی شده و گندزدایی شده و تخلیه می گردد. ( در بعضی از تصفیه خانه ها از فیلتراسیون برای تصفیه بهتر نیز استفاده می شود.) در قسمت ته نیشنی، پمپ های ایرلیفتی طراحی می شود که 30 درصد یا بیشتر از مواد ته نشین شده را به مخزن هوادهی باز گرداند، جایی که پساب دوباره هوادهی می شود. این چرخه بازگشتی یکی از ویژگی های اصلی فرآیند لجن فعال است. پس از تصفیه، 70 درصد از باقی مانده لجن ثانویه باید به شیوه ای قابل قبول و مطابق با استانداردهای محیط زیست تخلیه گردد. فرآیند لجن فعال در بسیاری از هتل ها، رستوران ها، کارخانه ها، مجتمع های مسکونی و… مورد استفاده قرار میگیرد. این روش بصورت تصفیه خانه و یا پکیج های پیش تولیدی ارائه می شوند.