توصیف پساب‌های نساجی

پساب‌های نساجی شامل فاضلاب‌هایی هستند که در فرآیندهای تولید پارچه و نخ ایجاد می‌شوند. این پساب‌ها شامل مواد شیمیایی، رنگین کمانی، بافر، روغن و چربی هستند که می‌تواند به عنوان منبع آلوده کننده زیست محیطی در نظر گرفته شوند. به دلیل آلودگی ناشی از این پساب‌ها، تصفیه پساب‌های نساجی ضروری است تا میزان تخریب زیست محیطی کاهش پیدا کند. در ادامه مقاله با توصیف پساب‌های نساجی همراه شما عزیزان هستیم.

منشأ و خصوصیات پساب نساجی

پساب‌های نساجی حاوی مواد شیمیایی مختلفی هستند که در فرآیندهای تولید پارچه، رنگرزی، تکمیل و … استفاده می‌شوند. این مواد شیمیایی می‌توانند شامل سموم قوی، آلاینده‌های زیستی و شیمیایی، فلزات سنگین و … باشند. این مواد شیمیایی  برای انسان‌ها و محیط زیست آسیب‌های جدی به همراه دارند.

در صنعت نساجی از رنگ‌های مختلفی برای رنگرزی پارچه‌ها استفاده می‌شود. این رنگ‌ها ممکن است شامل مواد شیمیایی مضری باشند که در پساب‌های نساجی حضور دارند. همچنین مواد رنگزا می‌توانند باعث تغییر رنگ آب و خاک شوند و برای محیط زیست خطرناک باشند.

پساب‌های نساجی حاوی مواد آلی و معدنی مختلفی هستند که شامل روغن‌ها، چربی‌ها، مواد نگهدارنده و غیره می­شوند.

دما و pH  پساب‌های نساجی تاثیر بسیاری بر روی محیط زیست دارد. پساب‌های نساجی دارای pH بالایی هستند که می‌تواند باعث تغییر pH آب و خاک شود. همچنین دمای پساب‌های نساجی نیز بسیار بالا بوده  وموجب تغییرات در محیط زیست می­شود.

تأثیرات زیست محیطی پساب نساجی

آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی باعث کاهش کیفیت آب و در نتیجه کاهش تعداد و گونه حیات آبزیان می‌شود. برای مثال، آلودگی آب‌های سطحی با کاهش تعداد ماهیان در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها همراه است. همچنین، آلودگی آب‌های زیرزمینی باعث کاهش تعداد و کیفیت چاه‌ها و چشمه‌های آب می‌شود.

پساب‌های نساجی، مشکلات بهداشتی و اکوسیستمی را به دنبال دارند. به عنوان مثال، آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی باعث افزایش بیماری‌هایی مانند دیسانتری، تیفوئید و هپاتیت می‌شود. همچنین، آلودگی آب‌ها، خطر کاهش تعداد گونه‌های گیاهی و جانوری در اکوسیستم طبیعت را به دنبال خواهد داشت.  

بنابراین، نیاز است که صنایع نساجی برای کاهش تخلیه پساب‌های خود در آب‌های سطحی و زیرزمینی، راهکارهایی مانند استفاده از فناوری‌های پاک‌سازی پیشرفته و کنترل مصرف آب را به کار گیرند.

تصفیه پساب‌های نساجی

تصفیه پساب‌های نساجی شامل مراحل مختلفی است، از جمله پیش تصفیه، تصفیه اولیه، تصفیه ثانویه و تصفیه پساب نهایی.

1. در مرحله پیش تصفیه، پساب‌ها از مواد جامد و بزرگ‌تر جدا می‌شوند. در مرحله تصفیه اولیه، پساب‌ها به وسیله فیلترهای خاکی، فیلترهای شنی، اسکرابرها و سایر وسایل، تصفیه شده و از مواد جامد و شناور جدا می‌شوند.
2.  در مرحله تصفیه ثانویه، پساب‌ها به وسیله فرایندهای بیولوژیکی تصفیه می‌شوند. در این مرحله، باکتری­ها و میکروارگانیسم­های موجود در پساب‌ها را تجزیه می‌کنند و مواد آلوده کننده را به مواد غیر آلوده کننده تبدیل می­سازند. در نهایت، پساب‌های تصفیه شده می‌توانند به محیط زیست بازگردند و یا به عنوان آب بازیافتی در فرآیند تولید مجدد مورد استفاده قرار بگیرند.

روش‌های تصفیه پساب‌های نساجی

در ادامه روش های تصفیه متنوه پساب نساجی بیان میکنیم.

روش فیزیکی

روش های فیزیکی شامل فرایند هایی هستند که با استفاده از قوانین فیزیکی، مواد آلاینده را از آب جدا می کنند. یکی از روش های فیزیکی، استفاده از فیلتراسیون چکنده است که با استفاده از فیلترهای خاص، آلاینده ها از آب جدا شده و آب تصفیه شده به محیط باز می رود. همچنین، از روش های دیگری مانند تالاب هوادهی، فرایند لجن فعال و مخزن اکسیداسیون نیز استفاده می شود.

روش شیمیایی

روش های شیمیایی شامل فرایند هایی هستند که با استفاده از مواد شیمیایی، آلاینده ها را از آب جدا می کنند. یکی از روش های شیمیایی، استفاده از فرایند اکسیداسیون با استفاده از اشعه UV و یا گاما است که برای حذف آلاینده های خاص مانند رنگ ها و مواد آلی استفاده می شود. همچنین، از روش های دیگری مانند استفاده از جاذب­ها، اسمز معکوس، انعقاد و لخته سازی نیز بهره ­می­برند.

روش بیولوژیکی

در روش های بیولوژیکی با استفاده از میکروارگانیسم ها، مواد آلاینده را از آب جدا می ­سازند. به عنوان مثال  با استفاده از باکتری ها و قارچ­ها، آلاینده ها را از آب جدا می کنند. همچنین، روش های دیگری مانند استفاده از خاک و یا قارچ های تجزیه کننده نیز کاربرد دارند.

در انتخاب روش مناسب برای تصفیه پساب‌های نساجی، باید به عوامل مختلفی مانند نوع پساب، حجم آن، میزان آلاینده ها و هزینه­های مربوط به هر روش توجه کرد.

سخن پایانی در مورد تصفیه پساب‌های نساجی

با توجه به اینکه پساب­های نساجی شامل مواد آلاینده مختلفی هستند، تصفیه آن‌ها با مشکلات پیچیده­ای همراه است. برای تصفیه پساب‌های نساجی از تجهیزات متنوعی استفاده می‌شود که هر کدام کارایی خاصی را به نمایش می­گذارند. برای نمونه، استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب نساجی می‌تواند به کاهش هزینه‌های تصفیه، کاهش مصرف آب و افزایش بازدهی کمک کند. این پکیج‌ها در کمترین زمان، نصب و راه اندازی می‌شوند و به دلیل استفاده از فناوری‌های پیشرفته، کیفیت خروجی آب تصفیه شده بهبود می‌یابد.

سؤالات متداول در رابطه با تصفیه پساب‌های نساجی

• پساب های صنعت نساجی چه ترکیباتی دارند؟ 

پساب های صنعت نساجی شامل مواد آلی و غیر آلی، نفت، گریس، رنگ، شوینده، اسید، قلیا و نمک می‌باشند. ترکیبات پساب های نساجی تابع نوع تولید و روش رنگرزی، کیفیت مواد اولیه و کیفیت محصول تولید شده است. در صنعت نساجی، به ازای رنگرزی و تکمیل هر کیلو الیاف، در حدود 30 تا 60 لیتر پساب تولید می شود.

• چه فرآیندهایی برای تصفیه پساب های نساجی مورد استفاده قرار می­گیرند؟

برای تصفیه پساب های نساجی، از فرآیندهای مختلفی مانند فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می شود. از جمله فرآیندهای فیزیکی می توان به فیلتراسیون، ترشح، اسپری، اسکرابر، اسپری دوار، اسپری استاتیک و اسپری ترکیبی اشاره کرد. همچنین، فرآیندهای شیمیایی شامل فرآیندهای نیوشاپی، کمک نیوشاپی، فلوکولانت، ترسیب، اکسیداسیون، ارتجاع، ازدیاد pH و کاهش pH  می­باشد.

• تأثیرات زیست محیطی پساب های نساجی چیست؟

تخلیه پساب های صنعتی نساجی بدون تصفیه به رودخانه­ها و دریاچه­ها منجر به آلودگی آب و خطرات جدی برای سلامتی انسان‌ها و حیوانات می­شود. پساب­های صنعتی نساجی شامل مواد شیمیایی مختلفی مانند رنگ‌ها، شوینده‌ها، نفت، گریس، اسید و قلیا هستند که می‌توانند به آلودگی هوا، آب و خاک منجر شوند.